Staatseigendom van Holland Casino: Noodzakelijk of achterhaald?

Historische context van Holland Casino

Holland Casino bestaat al lange tijd. Op 17 december 1975 werd de enige casinovergunning in Nederland uitgegeven aan de Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen. Deze stichting werd een paar jaar eerder opgericht en pleitte voor de legalisering van gokken in Nederland. Deze campagne had succes en met steun vanuit de politiek werd de wet die dit mogelijk moest maken aangenomen. De vergunning werd afgegeven aan de stichting, waarvan de overheid aandeelhouder werd. Nog steeds is Holland Casino, dat uit de stichting ontstond, de enige kansspelaanbieder in Nederland met een casinovergunning voor het aanbieden van landbased casino spellen, zoals live roulette en blackjack.

Al vanaf het eerste begin is Holland Casino eigendom van de Nederlandse Staat. Het idee hierachter was dat de Staat op die manier de controle hield over het kansspelaanbod. Door slechts één vergunning te verstrekken, en zelf 100% aandeelhouder te zijn, vond de overheid dat zij een legaal, betrouwbaar en goed te controleren aanbod kon garanderen. Het beschermen van de consument, het tegengaan van kansspelverslaving en het tegengaan van illegaliteit en criminaliteit waren (en zijn) hierbij de belangrijkste doelen. Ondanks deze doelen bemoeit de overheid zich niet met het dagelijkse bestuur van Holland Casino. Wel wordt er vanuit de Kansspelautoriteit toezicht gehouden op het casino.

Financiële voordelen voor de overheid

Als eigenaar van Holland Casino wil de Staat een veilige omgeving voor spelers creëren, maar er is nog een reden dat het 100% aandeelhouderschap zo aantrekkelijk is. Als enige aandeelhouder vloeit de nettowinst van Holland Casino namelijk direct naar de schatkist van de Staat. Dit levert de overheid per jaar vaak miljoenen op, hoewel de resultaten de laatste jaren wat tegenvallen. Daarnaast betaalt Holland Casino ook nog kansspelbelasting. Dat maakt van Holland Casino een belangrijke inkomstenbron voor de Nederlandse overheid.

Waarom moet het staatseigendom heroverwogen worden?

De Nederlandse Staat is al vanaf het begin de eigenaar van Holland Casino. Toch gaan er steeds meer stemmen op om dit te heroverwegen. Financiële tegenslagen bij Holland Casino wakkeren de discussie aan. Holland Casino presteert de afgelopen jaren niet meer goed en leidt regelmatig verliezen.

Daarnaast vragen steeds meer politici zich af waarom de overheid eigenlijk eigenaar moet zijn van een casino. Privatisering zou een betere oplossing zijn. Een poging om Holland Casino te privatiseren werd in 2019 geblokkeerd, maar in een evaluatie in 2023 werd duidelijk dat staataandeelhouderschap minder noodzakelijk is dan vroeger. Nader onderzoek moet meer uitwijzen over de toekomst van Holland Casino. Wanneer de overheid dat onderzoek wil uitvoeren, is niet bekend.

Waarom moet Holland Casino geprivatiseerd worden?

Voorstanders van de privatisering van Holland Casino hebben meerdere argumenten voor de privatisering van het bedrijf. De tegenvallende financiële prestaties worden aangevoerd om voor privatisering te pleiten. Sinds 2019 heeft Holland Casino al geen dividend meer uitgekeerd aan de overheid. Zowel de fysieke casino´s als het online casino van Holland Casino boeken geen goede resultaten. Door het bedrijf te privatiseren, en het monopolie van Holland Casino te doorbreken, kan er op de markt gezonde concurrentie ontstaan. Dit heeft voordelen voor de consument. Een gevarieerd aanbod en meer keuze voor de speler zijn voordelen die hieruit voortvloeien.

Ook marktveranderingen, waaronder de openstelling van de online kansspelmarkt in 2021, spelen een belangrijke rol. Het aandeelhouderschap van de Staat zou de afgelopen jaren overbodig zijn geworden. Om toezicht te kunnen houden op de markt is het volgens voorstanders van de privatisering niet nodig dat Holland Casino staatseigendom is. Toezicht houden kan immers ook op een privaat bedrijf. De online gokmarkt, bestaande uit commerciële partijen, laat dit zien. In het verleden is er bovendien de nodige kritiek geweest op Holland Casino. Zij grepen niet op tijd in bij gokverslavingen en er zijn ook gevallen van witwassen via het casino bekend. Dat dit soort praktijken bij een staatsbedrijf niet zouden voorkomen en bij een privaat bedrijf wel, is volgens de voorstanders dus geen enkel argument.

Tegenargumenten en zorgen over de privatisering

Waar voorstanders van privatisering vooral de voordelen voor de Nederlandse casino spelers voor het voetlicht brengen, maken tegenstanders zich juist zorgen over de effecten van de privatisering op de Nederlandse spelers. Een van hun belangrijkste argumenten is dat commerciële partijen zich minder druk zullen maken over de sociale gevolgen van gokken. Om het publieke belang te dienen is het volgens hen nodig dat Holland Casino staatseigendom blijft. Toezicht en controle op de fysieke casino’s kan alleen goed worden uitgevoerd als Holland Casino van de Staat is. Door Holland Casino te verkopen aan een commerciële partij zou het toezicht houden lastiger worden.

Daarnaast zou de Staat door verkoop van Holland Casino op de lange termijn inkomsten mislopen. Kansspelbelasting zal nog steeds moeten worden betaald, maar winsten zouden dan niet meer in de schatkist terechtkomen. Holland Casino presteert op dit moment niet goed, maar daar hopen ze in de toekomst verandering in te brengen. Die winsten zou de overheid na privatisering van het bedrijf mislopen.

Conclusie

Over het staatseigendom van Holland Casino is het laatste woord voorlopig nog niet gezegd. Al meerdere jaren gaan er stemmen op om het aandeelhouderschap van de staat te heroverwegen. De veranderende markt en slechte financiële resultaten van Holland Casino versterken de roep om privatisering. Het is volgens de voorstanders van privatisering achterhaald dat de overheid de eigenaar van een casino is.

Aan de andere kant vinden de tegenstanders van de privatisering dat een veilige casino omgeving voor de Nederlandse speler door de privatisering in het gedrang komt. Voor het toezicht en de controle is het volgens hen wel degelijk nodig dat Holland Casino staatseigendom blijft. Ook zou de overheid inkomsten mislopen als Holland Casino aan een commerciële partij wordt verkocht.

Mijn mening over het staatseigendom van Holland Casino

Zelf vind ik het staatseigendom van Holland Casino achterhaald. Voor het creëren van een veilige speelomgeving is het niet nodig dat de overheid eigenaar is van het casino. Toezicht houden op Holland Casino kan ook als het bedrijf niet van de Staat is. Het voorkomen van gokverslaving en het tegengaan van criminaliteit en illegaliteit is erg belangrijk, maar het feit dat Holland Casino staatseigendom is, bevordert dit in mijn ogen niet direct. Ik ben benieuwd naar de beslissingen die de komende jaren rondom dit onderwerp zullen worden genomen.